سینوس ، کوسینوس ، تانژانت و کوتانژانت ، آپاندیس ، میگرن ، آسم ، آنفلوآنزا ، واریس ، روماتیس ، دیسک ، گریپ  ‌سینوزیت ، ‌آسپرین  ، آمپول ،‌سرنگ ، سرم ، میکرب ،‌آمبولانس  و … واژه هایی فرانسوی است .

واکسن ، سماور ، استکان ، اتو ، ماشین ، درشکه ، کالسکه ، چتکه که واژه هایی بسیار معمول و متداول زبان فارسی است ، نیز واژه هایی روسی است.

ورود واژه های فرنگی به فارسی از دوره ی قاجاریه شروع می شود ، چرا که از این دوره ارتباط واقعی میان ایران و اروپا برقرار می شود . نخستین واژه هایی که وارد فارسی شده از زبان روسی است زیرا در نتیجه حمله روسی تزاری به ایران در دوره ی فتحعلی شاه و جدا شدن قفقاز از ایران ، روسیه تزاری با ایران همسایه شد و رفت و آمد میان دو سوی مرز برقرار گردید و محصولات و مصنوعات روسی به ایران سرازیر شد و الفاظش را با خود  به همراه آورد. هم چنین برخی اصطلاحات نظامی روسی در ایران رایج گردید.

 سپس از دوره ی محمد شاه و به ویژه ناصرالدین شاه روابط با غرب گسترده شد و عده ای از دانشجویان برای تحصیل به فرنگ رفتند و با زبان های روسی و فرانسوی و انگلیسی آشنا شدند و به موازات آن از کارشناسان نظامی و مهندسی و فنون مختلف و استادان خارجی نیز دعوت به عمل آمد و بازار تالیف و ترجمه در زمینه های گوناگون علمی ، فنی  و نظامی رونق گرفت و در نتیجه واژه های فرنگی به فارسی راه یافت و روز به روز بر اثر ترجمه ی کتاب های مختلف فرانسوی و انگلیسی بر تعداد  آن افزوده گشت. روی هم رفته تعداد کتاب های ترجمه شده از زبان فرانسه به فارسی در اوایل ، نسب به سایر        زبان های اروپایی بیشتر بوده و به این جهت شمار واژه های  فرانسوی در فارسی به مراتب بیشتر از زبان های دیگر اروپایی است.

از اوایل قرن بیستم در نتیجه ی انتشار سریع علوم و فنون در جهان و تاثیر آن در ایران ، ورود واژه های فرنگی افزایش یافت. دلایل دیگری  نیز موجب این افزایش گشت که از آن جمله به گفته ی استاد فقید دکتر پرویز ناتل خانلری ، فضل فروشی و حس ستایش  طبقه ی برگزیده  نسبت به برخی از ملت های اروپایی است ، یعنی نویسندگان یکی از وسایل خودنمایی را به کار بردن الفاظ فرانسوی و انگلیسی  می شمردند.

تعدادی از واژه های فرنگی در فارسی ، اصل فارسی دارد ؛ یعنی این واژه ها از زبان فارسی به زبان های فرنگی رفته و پس از تغییر شکل دادن دوباره به فارسی راه یافته است. مانند واژه ی « چمدان » روسی که از واژه ی « جامه دادن » فارسی گرفته شده ، یا لفظ « پیژامه » فرانسوی که صورت تغییر یافته ی « پای جامه » فارسی است که از راه هندی وارد انگلیسی شده و به شکل « پیژامه » در آمده ، سپس از انگلیسی وارد زبان فرانسه شده است و صورت « پیژامه» پیدا کرده است.

برخی از واژه های فرنگی روزگاری در فارسی به کارمی  رفته است و سپس برای آنها  برابر های مناسبی ساخته شده و امروز دیگر کاربردی ندارند . اما هنوز در برخی از فرهنگ ها و متون تاریخی مربوط به دور ه قاجار دیده می شوند ، مانند واژه های فرانسوی شارژدافر ، ماژور و کلنل که امروز به جای آنها به ترتیب واژه های فارسی ؛ کاردار ، سرگرد و سرهنگ به کار می روند.  

منبع: هفته نامه نگاه- آبان 87 شماره 364

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: